ที่มาของการท่องเที่ยวแบบรับผิดชอบ (Responsible Tourism)

การเกิดขึ้นของแนวคิด การท่องเที่ยวอย่างรับผิดชอบที่ถูกพูดถึงในเวทีโลกจากการประชุมที่ Cape Town Conference on Responsible Tourism in Destinations ในประเทศแอฟริกาใต้ พวกเขาเห็นพ้องต้องกันว่า แนวคิดของการท่องเที่ยวที่เป็นผลประโยชน์สำหรับทั้งสังคม การเมือง และเศรษฐกิจ โดยการร่วมมือกันเพื่อสร้างความตระหนักในผลกระทบของการท่องเที่ยวและการมีความรับผิดชอบมากขึ้น ซึ่งเป็นเหตุผลที่สร้างขึ้นใน “ปฏิญาณเคปทาวน์” ซึ่งกำหนดการท่องเที่ยวที่รับผิดชอบว่าเป็น “การท่องเที่ยวที่ลดผลกระทบทางสังคม ทางเศรษฐกิจ ทางวัฒนธรรม และทางสิ่งแวดล้อม” จุดสำคัญสามารถสรุปได้ใน 7 ข้อดังนี้

• ลดผลกระทบที่เป็นลบต่อสิ่งแวดล้อม สังคม และเศรษฐกิจ
• สร้างประโยชน์เศรษฐกิจให้แก่ชุมชนท้องถิ่นมากขึ้น และส่งเสริมสุขภาพของชุมชนภูมิภาค; ปรับปรุงเงื่อนไขการทำงานและการเข้าถึงสู่อุตสาหกรรม
• ให้ผู้คนในท้องถิ่นมีส่วนร่วมในการตัดสินใจที่มีผลต่อชีวิต และโอกาสในชีวิตของพวกเขา
• สร้างส่วนร่วมที่เป็นประโยชน์ต่อการอนุรักษ์มรรคาลัยธรรมชาติและวัฒนธรรม เพื่อรักษาความหลากหลายของโลก
• ให้ประสบการณ์ท่องเที่ยวที่มีความสุขมากขึ้นสำหรับนักท่องเที่ยว ผ่านการเชื่อมโยงที่มีความหมายกับชุมชนท้องถิ่น และเพิ่มความเข้าใจในเรื่องวัฒนธรรม สังคม และสิ่งแวดล้อมท้องถิ่น
• เป็นที่เข้าถึงสำหรับผู้ที่มีความบกพร่องทางกาย
• เคารพวัฒนธรรมอย่างไว้วางใจระหว่างนักท่องเที่ยวและเจ้าภาพ และสร้างความภาคภูมิใจและความเชื่อมั่นในท้องถิ่น

การท่องเที่ยวอย่างรับผิดชอบแตกต่างกับการท่องเที่ยวที่ยั่งยืนเล็กน้อยในแนวคิดเนื่องจากการท่องเที่ยวที่ยั่งยืนมุ่งไปในทิศทางการจัดการทรัพยากรทางสิ่งแวดล้อมเพื่อการใช้ประโยชน์สูงสุดในมิติต่างๆ

• ธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม – เช่น การอนุรักษ์ระบบนิเวศและความหลากหลายทางชีวภาพ
• สังคมวัฒนธรรม – เช่น เคารพวัฒนธรรมและค่านิยม ส่งเสริมการเข้าใจหลากหลายวัฒนธรรม
• เศรษฐกิจ – เช่น การกระจายรายได้อย่างเท่าเทียม, การบริการสังคมเพื่อสร้างคุณภาพชีวิตของผู้มีส่วนได้ส่วนเสียในกลุ่มเผ่าพันธุ์

สรุปแล้ว การท่องเที่ยวอย่างรับผิดชอบ หมายความว่าทั้งนักท่องเที่ยวและเจ้าภาพ (ชาวบ้านเจ้าของแหล่งท่องเที่ยว) รับผิดชอบ และมีการคำนึงถึงการยั่งยืน ทำงานร่วมกัน เพื่อลดผลกระทบต่อธรรมชาติ และสิ่งแวดล้อม เพื่ออนุรักษ์ทรัพยากรให้ยั่งยืนต่อไปในอนาคต